ثبت اختراع جهانیPCT

ثبت اختراع بین المللی چگونه انجام می شود؟

پتنت چیست؟

چگونه اختراع خود را در کشورهای خارجی ثبت کنیم؟

حق مالکیت اختراع جهانی چگونه تعیین می شود؟

مدارک مورد نیاز برای ثبت اختراع جهانی کدامند؟

مراحل ثبت یک اختراع بین المللی چیست؟

چه کسانی می توانند اختراع جهانی را ثبت نمایند؟

مرجع اعتراض به یک اختراع ثبت شده در کشور دیگر کجاست؟

ابطال اختراع ثبت شده بین المللی چگونه صورت می پذیرد؟

فرآیند انتقال امتیازیک اختراع جهانی چگونه است؟

مشاوره رایگان برای ثبت PCT با مشاور ثبت آنلاین

مقدمه

سیستم پتنت، یک از ابزارهای مطمئن برای محافظت از دارایی‌های فکری و به‌ویژه اختراعات و دستاوردهای فنی است که مخترعین و صاحبان دارایی‌های فکری، می‌توانند با ثبت اختراع خود، از حقوق انحصاری ناشی از پتنت شدن آن استفاده نمایند.

متقاضیان برای ثبت اختراع، می‌توانند درخواست‌های مرتبط را در کشور یا منطقه جغرافیایی مدنظر خود، به دفاتر ثبت پتنت ملی و در برخی موارد خاص مثل اتحادیه اروپا، به دفتر ثبت پتنت اروپا «EPO» ارائه نمایند. البته مسیرهای موازی دیگری نیز برای تسهیل فرآیند محافظت از اختراعات از سوی سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مالکیت فکری، نظیر وایپو «WIPO»، پیش‌بینی شده است که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، پیمان همکاری ثبت اختراع یا «PCT» است.
تعریف معاهده ثبت اختراع PCT
پیمان همکاری ثبت اختراع یا «PCT»، یک معاهده چندجانبه است که در سال ۱۹۷۰ میلادی در واشنگتن آمریکا به تصویب رسید و از سال ۱۹۷۸ به اجرا در آمده است. تعداد اعضای این پیمان، در سال ۱۹۷۸ میلادی برابر با ۱۸ کشور بوده است و در حال حاضر به ۱۵۲ عضو افزایش یافته است. ایران در تاریخ ۱۲ مهرماه سال ۱۳۹۲، رسماً به‌عنوان صد و چهل و هشتمین کشور به معاهده ثبت اختراع ملحق شد که می‌تواند گامی مهم برای رفع موانع پیش روی مخترعین و نوآوران داخلی محسوب شود. این پیمان، توسط سازمان جهانی مالکیت فکری اداره شده که مقر آن در ژنو سوئیس قرار دارد.
از طریق «PCT»، می‌توان تسهیلاتی برای اخذ حفاظت از اختراعات و دستاوردهای فناورانه در هر یک از کشورها و یا تمامی کشورهای عضو این پیمان به دست آورد. نکته کلیدی که می‌بایست به آن دقت نمود، لزوم پیگیری فرآیند ثبت اختراع ملی است. به عبارت دیگر، درخواست ثبت اختراع از طریق «PCT»، به معنای عدم نیاز به طی مراحل مرتبط با ثبت ملی اختراع در دفاتر پتنت نیست و صرفاً از طریق آن، می‌توان برخی از رویه‌ها را در فاز بین‌الملل، تسهیل نمود. ارزیابی‌های مقدماتی، جستجوی بین‌المللی و نیز ایجاد یک بازه زمانی حق تقدم، به متقاضی فرصت می‌دهد تا تصمیم دقیق‌تری پیرامون مناطق جغرافیایی مدنظر خود برای حفاظت از اختراع و پیگیری ثبت آن اتخاذ نماید.
بنا بر آمار و ارقام انتشار یافته از سوی وایپو، تعداد کل پرونده‌های ثبت‌شده «PCT» در سال ۲۰۱۷ میلادی، برابر با ۲۴۳۵۰۰ عدد بوده است که رشدی ۴.۵ درصدی را در مقایسه با سال قبل از آن نشان می‌دهد. در میان برترین ثبت‌کنندگان، شرکت‌های مشهوری همچون ال‌جی، کوآلکام و سونی به چشم می‌خورد. فهرست ۱۰ شرکت فناور دارای بیشترین پرونده «PCT» در سال ۲۰۱۷ عبارت است از: «هوآووی، ZTE، اینتل، میتسوبیشی، کوآلکام، ال‌جی، BOE Technology Group، سامسونگ، سونی و اریکسون». همچنین فناوری‌های کامپیوتری، ارتباطات دیجیتال، انرژی، فناوری‌های پزشکی و تجهیزات اندازه‌گیری، توانسته‌اند در صدر حوزه‌های فناوری دارنده بیشترین پرونده «PCT» قرار گیرند. فناوری‌های کامپیوتری با ۱۹۱۲۲  پرونده که رشدی ۸.۶ درصدی نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد، در رده نخست جای گرفته است. در سطح کلان نیز آمریکا، چین و ژاپن، به ترتیب با ۵۶۶۲۴، ۴۸۸۸۲ و ۴۸۲۰۸ پرونده «PCT»، در صدر کشورهای برتر قرار دارند. بیشترین رشد، متعلق به چین است که با رشد ۱۳.۴ درصدی، توانسته است در فاصله‌ای نزدیک به آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده پرونده‌های «PCT» در سال ۲۰۱۷ میلادی قرار گیرد. ده کشور نخست این فهرست، عبارتند از آمریکا، چین، ژاپن، آلمان، کره جنوبی، فرانسه، بریتانیا، سوئیس، هلند و سوئد که در بین آن‌ها، کشورهای فرانسه و هلند با ۲.۴ و ۵.۲ درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۱۶، روندی نزولی در این زمینه داشته‌اند.

WIPO

وایپو برای اطلاع‌رسانی دقیق و تسهیل دسترسی علاقه‌مندان به آخرین اخبار و تغییر و تحولات «PCT»، اقدام به راه‌اندازی یک خبرنامه تحت عنوان «PCT Newsletter» نموده است که می‌توان آخرین فهرست از کشورهای عضو، گزارش جلسات بین‌المللی پیرامون این معاهده، آخرین اصلاحات در قوانین و دستورالعمل‌ها، آمار استفاده از «PCT» در حوزه‌های گوناگون فناوری و نیز برخی توصیه‌های کاربردی به متقاضیان استفاده از آن را در این خبرنامه مشاهده نمود.
فازهای ملی و بین‌المللی در پروتکل «PCT»
فرآیند «PCT»، متشکل از دو مرحله اصلی است که با درخواست ثبت یک پرونده بین‌المللی آغاز می‌شود و با توجه به اولویت و تصمیم متقاضی، می‌تواند به تعدادی پتنت گرنت شده در دفاتر ثبت اختراع ملی و یا منطقه‌ای خاتمه یابد. با توجه به این فرآیند، در این نوشتار، به منظور تسهیل در تشریح روند کار «PCT»، از دو اصطلاح «فاز بین‌المللی» و «فاز ملی» استفاده خواهد شد.
فاز بین‌المللی، شامل پنج مرحله اصلی است که سه مورد اول آن، به صورت خودکار اجرا می‌گردد. اولین گام، عبارت است از آماده‌سازی و ثبت درخواست از سوی متقاضی و پردازش آن از سوی دفتر دریافت‌کننده درخواست، که در ادامه در گام دوم، با ایجاد یک گزارش جستجوی بین‌المللی و ثبت اظهارات یکی از مقامات و متخصصین جستجوی بین‌المللی، تکمیل می‌گردد. در نهایت در گام سوم، درخواست مذکور همراه با گزارش جستجوی بین‌المللی، توسط وایپو انتشار خواهد یافت. این مرحله را می‌توان نوعی ایجاد ارتباط بین درخواست‌های بین‌المللی انتشار یافته قبلی و گزارش جستجوی بین‌المللی تدوین شده در گام دوم دانست که در صورت لزوم، می‌تواند در بر گیرنده گزارش جستجوی بین‌المللی تکمیلی نیز باشد. گام‌های چهارم و پنجم اختیاری بوده و شامل ایجاد یک جستجوی بین‌المللی تکمیلی که توسط یک یا چند متخصص جستجوی بین‌المللی (شخص یا اشخاصی جدا از فردی که جستجوی بین‌المللی اولیه را انجام داده است) انجام می‌گیرد و ارزیابی اولیه بین‌المللی در مورد قابلیت پتنت شدن اختراع است.
پس از اتمام فاز بین‌المللی، متقاضی می‌تواند بر مبنای درخواست بین‌المللی خود، اقدام به درخواست گرنت پتنت در دفاتر ملی یا منطقه‌ای ثبت پتنت نماید. این مرحله که اصطلاحاً «فاز ملی» محسوب می‌شود، شامل برخی اقدامات خاص است که باید از سوی متقاضی انجام گیرد. نکته‌ای که در این خصوص بایستی در نظر داشت این است که متقاضی برای آغاز اقدامات مذکور، نباید انتظار داشته باشد که هرگونه اعلان رسمی برای دعوت از وی انجام گیرد و او خود مسئول پیگیری این روند است. گفتنی است، این اقدامات باید در زمان مقرر انجام گیرد؛ حتی اگر به دلایلی، گزارش اولیه یا جستجوی بین‌المللی هنوز در دسترس نباشد. همچنین، از آنجا که ممکن است فاز ملی برای برخی از دفاتر ثبت اختراع، پیش از فاز بین‌المللی آغاز شده باشد، هرگونه اقدام صورت گرفته در فاز بین‌المللی، بر روی پرونده‌های قبل از آن هیچ‌گونه تأثیری نخواهد داشت.
مراحل اقدام
قانونگذار  برای طی فر آیند ثبت اختراع بین المللی فر آیندی را در سامانه  مرکزمالکیت معنوی در نظر گرفته است که فایل راهنمای ان به پیوست این مقاله است.

 مشاوره رایگان قبل از انجام فرآیند ثبت جهانی اختراع با مشاور ثبت آنلاین

دانلود رایگان راهنمای ثبت PCT مرکز مالکیت فکری